Tandemremmen… best een puzzel!

(Te) vaak krijgen wij tandemmers in onze winkel met verhalen over remproblemen tijdens hun tochten waarbij het soms nét wel of soms nét niet goed gegaan is. Omdat het inderdaad lastig is om te bepalen welk soort remmen je het beste op een tandem kan monteren, hebben we geprobeerd om in dit stuk zo veel mogelijk uit de doeken te doen hoe je het beste de remmen voor een tandem kan kiezen.

Tot 30 jaar geleden: gewone remhoeven

Ik beperk me een beetje tot wat er zo’n beetje tot 30 jaar geleden aan remmen op een tandem werd gemonteerd en daarbij kijk ik vooral naar tandems voor sportief gebruik. Veel toertandems maakten vroeger gebruik van gewone remhoeven zoals deze ook vaak op sport/racefietsen werden gebruikt. De velgremmen werden door een kabel bedient en remden op de zijkant van de velg.

Zolang je met veel gevoel deze tandemremmen bediende, dan ging dat eigenlijk best goed maar zodra je met zo’n remsysteem met volle bepakking de bergen in ging, dan was het toch wel oppassen geblazen. Helaas waren er niet veel alternatieven en moest men het doen met  wat voor handen was.

MTB remmen

Met de intrede van de mountainbike veranderde er voor  tandems ook het één en ander. De veel krachtiger MTB remmen bleken ook prima te werken op tandems en al gauw zag je tandems op de markt komen met cantilever remmen. Daarmee werd het remvermogen van tandems enorm  verbeterd. De cantilever rem werd voor MTB gebruik doorontwikkeld en als opvolger ervan kwam de V-brake in beeld: nog meer remvermogen bij dezelfde hoeveelheid handkracht. Weer een stapje beter dus.

Schijfrem en hydraulische rem

Een aantal jaren heeft dat goed gewerkt  maar de industrie bleef wel door ontwikkelen. Na een paar jaar V-brakes deden zowel de schijfrem (al dan niet hydraulisch)van verschillende merken en de hydraulische velgrem van Magura hun intrede. Toen werd het voor de tandemrijder nog interessanter. Vooral de hydraulische velgrem bleek een enorme verbetering: bij minder handkracht dan een V-brake véél meer remvermogen op de velg! Tot op de dag van vandaag is met name het hydraulische Magura HS33 de referentie op het gebied van velgremmen voor tandems.

Schijfremmen voor de tandem

Maar hoe zit het dan met die schijfremmen…? Tja, dat is een verhaal apart. Praten over schijfremmen is ongeveer hetzelfde als  praten over politiek: iedereen heeft daar een eigen mening over gebaseerd op eigen ervaring en ervaring van anderen. Eén van de veel gehoorde opmerkingen is dat schijfremmen “altijd” aanlopen. Vaak is dat echter een kwestie van goed monteren, goed afstellen én goed onderhoud. Feit blijft dat als je serieus wilt remmen, je toch uitkomt op een paar schijfremmen. Maar dan wel  een systeem dat  specifiek voor tandems is gebouwd. En gelukkig zijn die er!

Secundaire remsystemen

Naast velg- en schijfremmen worden er ook veel secundaire remsystemen gebruikt. Dit is een tweede remsysteem op de tandem dat over het algemeen wordt bedient door de stoker. Met dit remsysteem kan bijgeremd worden tijdens het afdalen. Vroeger was de meest gebruikte rem daarvoor een soort trommelrem die op de achternaaf werd geschroefd en die bij afdalingen per klik ingesteld kon worden. Deze remmen van Arai hadden een groot koellichaam waarmee de ontstane warmte goed afgevoerd kon worden. Helaas is de productie van deze rem een aantal jaren geleden gestopt en is het zeer moeilijk om er nog aan te komen. Ook de naven waarop ze geschroefd werden zijn moeilijk tot niet meer te vinden.

Er zijn wel pogingen gedaan om alternatieven te ontwikkelen die op dezelfde manier werken maar laten we maar zeggen dat dat werk in uitvoering is want veel informatie is er nog niet over te krijgen. Het alternatief voor deze daalrem wordt vaak gevonden in een mechanische vorm van een schijfrem. Waarom niet hydraulisch? Met name omdat de daalrem zo warm wordt dat de olie in de leiding en caliper door de hitte gaat koken. Daardoor komt er lucht in de remleiding waardoor de rem niet meer kan functioneren. In dit geval werkt mechanisch gewoon beter.

Te weinig remvermogen, wat nu?

Als je als tandemfietser hebt bepaald dat er wat aan het remvermogen moet gebeuren, dan volgt er vaak een moeizame weg van zoeken, fora lezen en uitproberen. Vaak met resultaat dat er veel geld wordt uitgegeven met vaak niet het juiste resultaat. Misschien is het het beste om uit te gaan van 2 situaties:

Bestaande tandems < 30 jaar oud
Nieuwe tandems
Voor oudere tandems

Bij bestaande tandems van minder dan 30 jaar oud is vaak sprake van bevestigingspunten  voor cantilever remmen en daarmee is het mogelijk om op basis daarvan vrij eenvoudig het remsysteem op te waarderen. Als de cantileverbevestigingspunten niet aanwezig zijn, dan zal het niet eenvoudig worden de tandem heel veel beter te laten remmen met een ander remsysteem. Uitgaande van een goede technische staat van de tandem kan worden volstaan met het vervangen van de mechanische velgremmen voor een Magura HS33 velgremsysteem . Het is wel aan te bevelen om de wielen door een wielenspecialist te laten beoordelen op de staat waarin ze verkeren. Het gevolg van deze actie is dat de tandem veel beter zal remmen en dat de veiligheid zal toenemen. In sommige gevallen zijn de schakelhendels van derailleurversnellingsystemen geïntegreerd in de remhendels. Als dat zo is, dan moeten ook de schakelhendels worden vervangen.

Heel af en toe zijn naven van oudere tandems voorzien van schroefdraad aan de niet-aandrijfkant. Als dat zo is, dan is het mogelijk om er een Arai sleeprem op de monteren. Het frame hoeft daar niet specifiek op voorbereid te zijn. Nu alleen nog een Arai sleeprem zien te vinden….

Als je tandemframe naast cantilevernokken ook schijfremnokken heeft, dan krijg je meer mogelijkheden. Als je écht geluk hebt, dan zijn de naven bij dit soort tandems ook al voorbereid voor de schijven (ook wel rotors genoemd). Helaas is dit echter niet vaak het geval. We gaan voor het gemak even uit dat de tandem voorzien is van cantilevernokken en naven met bevestigingspunten voor een rotor (dit is te na te gaan door te kijken naar een 6 gats gaten patroon aan één van de kanten van de naaf. Als dat te zien is, dan zijn de naven geschikt voor schijfremmen. Als je op de tandem zit, dan zouden ze aan de linkerkant van de naaf te zien zijn, zowel voor als achter) Je kan dan voor de volgende oplossingen kiezen:

Vervang de cantilever- of V-brake remmen voor Magura hydraulische velgremmen en plaats evetueel een daalrem in de vorm van een mechanische Avid BB7 MTB schijfrem op het achterwiel met de bediening daarvan op het stokerstuur.
Vervang de cantilever of V-brake remmen voor een Hope M4 of V4 hydraulisch schijfremsysteem met (geventilerde)  floating rotors en plaats eventueel een enkele Magura HS33 of HS 11 velgrem op het achterwiel met de bediening ervan op het stokerstuur.

Natuurlijk stem je de verbeteringen ook af op het gebied waar je het meeste fietst. Weet je zeker dat je nooit de bergen in gaat of dat je zonder of met heel lichte bepakking fietst, dan kan je natuurlijk voor een minder ingrijpende oplossing kiezen. Soms speelt ook het budget een rol. Dan is het ook mogelijk om in delen het remsysteem te vervangen. Bij Sector 2 Bikes & Tandems kunnen we in ieder geval samen met de fietsers een plan en begroting opstellen om het remprobleem aan te pakken en de juiste tandemremmen te verzorgen.

Nieuwe tandems

Bij de aanschaf van nieuwe tandems is het wel wat makkelijker om de remproblemen voor te zijn. Opnieuw is het gebied waar je fietst bepalend als je moet beslissen welk remsysteem je het beste kan kiezen. Als we uitgaan van gebruik in Nederland, dan volstaat een Magura HS33 remsysteem. Het is dan wel slim om te kiezen voor een achterwiel met een naaf die geschikt is om een schrijfremrotor te kunnen plaatsen. Ook is het dan handig om voor velgen te kiezen waarop een rem rand aangebracht is. Op deze manier zijn je wielen geschikt voor gebruik van velgremmen en/of schijfremmen. Je hoeft dan nog niet direct over te gaan tot de aanschaf van een daal rem maar als later blijkt dat je toch in een gebied fietst met meer hoogtemeters dan Friesland of Groningen, dan is het makkelijker en vooral economischer om later de tandem uit te rusten met een daalrem in de vorm van een schijfrem. De naaf hoeft dan namelijk niet meer vervangen te worden en je schroeft de mechanische schijfrem er gewoon bij op. Wel door een specialist laten doen, natuurlijk…

Hope

Weet je zeker dat je in de bergen gaat fietsen of je rijdt met een karretje en je wilt gewoon voor altijd klaar zijn een geen remproblemen oplopen? Kies dan bij aanschaf van je tandem voor een hydraulisch schijfrem systeem van het Britse Hope Technology. Zij zijn één van de zeer weinige fabrikanten die een tandem specifieke schijfrem in het programma hebben. Deze systemen zijn de top op remgebied en bieden veel verschillende oplossingen voor alle situaties.

Het probleem met deze remmen is wel dat ze over het algemeen niet door tandemfabrikanten als eerste montage remsysteem worden gebruikt.Als we van te voren weten dat we een tandem moeten afleveren met een Hope of ander remsysteem, dan bestellen we de tandem zonder remmen.

Om te voorkomen dat dit stuk nog veel langer gaat worden dan het nu al is, wil ik verder niet al te diep op de techniek achter de remmen ingaan. Wel wil ik een paar kernbegrippen noemen waar naar gekeken wordt als het gaat om het bepalen welk remsysteem het beste zal voldoen op de tandem:

Model caliper (enkel zuiger, dubbel zuiger)
Type rotor (rvs massief, floating disc, vented floating disc)
Type rotor tbv Rohloff naven (let op: Rohloff naven hebben een afwijkende rotor pick-up)
Diameter van de rotor (met name voorvork)
Remleidingen (tyleen of braided hose)
Bevestigingspunten van de remdelen op frame en voorvork
Mountainbike en racetandems

Bovenbeschreven situaties zijn voornamelijk afgestemd op toer- en trekking tandems. Deze tandems worden vooral op verharde wegen gebruikt en zijn qua geometrie en zitposities verschillend met bijvoorbeeld MTB tandems. Toch zijn de remsystemen van toer- en trekking tandems goed te vergelijken met de remsystemen voor MTB tandems en vice versa.

Bij racetandems is de situatie anders. Deze zijn over het algemeen voorzien van gewone remhoeven die ook op normale racefietsen worden gebruikt. Echter, door de ontwikkelingen die op dit moment plaatsvinden bij de cyclocross- en endurance racefietsen in de vorm van (hydraulische) schijfremmen die bedient worden met geïntegreerde rem/schakelgrepen is het te verwachten dat we deze systemen ook kunnen gaan inzetten voor racetandems. Ook is het mogelijk om mechanische rem/schakel units te combineren met converters van Magura of Hope Technology waar bij een mechanische rem/schakel unit een hydraulische schijfrem bedient. Je frame maar ook je wielen moeten dan daarvoor wel geschikt of voorbereid zijn. Hier zitten dus nog wel een hoop mitsen en maren aan.

Dus wat te doen bij remproblemen…?

Zoals je uit dit stuk al kan opmaken zijn er veel verschillende tandems, fietssituaties en remsystemen. Eigenlijk heeft elk geval zijn eigen specifieke oplossing maar wel gebaseerd op slechts een beperkt aantal merken die gespecialiseerd zijn in het bedenken en produceren van kwaliteitsremsystemen.

Als je een oplossing zoekt, werkt het het beste om eens bij ons langs te komen om het probleem te bespreken en om te kijken waar we verbeteringen kunnen aanbrengen. Liefst met de tandem zodat we met onze technisch specialisten erbij kunnen bekijken wat mogelijk is en wat niet. Vaak kunnen we dan ook gelijk aangeven wat de kosten zijn en hoelang we de tandem in onze werkplaats nodig hebben. De meeste systemen hebben we op voorraad maar soms ontkomen we er niet aan om bepaalde onderdelen zelf te maken. Maar ook daarvan weten we bijna altijd wel wat de kosten zullen bedragen en hoeveel tijd we nodig hebben.

We hebben in ons bestaan veel tandems opgewaardeerd met verschillende oplossingen en nieuwe tandems geleverd met betrouwbare en veilige remsystemen. Het is dan ook geen enkel probleem om referenties af te geven.

BELANGRIJK: niet op alle tandems kunnen “zomaar” krachtiger remmen worden gemonteerd. Ga na bij de bouwer van de tandem wat zijn advies is voor het opwaarderen van de remmen!

Wil je meer informatie over remsystemen voor tandems?

Neem dan contact met ons op, of bel 0317 – 745 922.
Wil je meer weten over ombouw van jullie tandem? Kijk hier voor de werkplaats.

Of maak meteen een afspraak en kom langs bij ons in de winkel!